Esma Toksoy'dan

ben gelemiyorum savaş çıkıyor durduğum yerde/ ben duruyorum savaş o yerde/ saldır bana/ saldır bana çünkü/ bir kadın sevişmeyi bilmez savaş bilmezse/ savaş kadar narin değildir kadının elleri bunu bilmezse/ bilmezse keder ellerini tırnaklarını geçirdiği deriyi/ bilir işte/ sen misin/ saldır bana.

Esma Toksoy

Osman Serhat Erkekli'den...

 "Mademki ağaçlar şiir yazmıyor / Ben de yazmayacağım / Şiiri bırakıyorum / Kanadını gökyüzünde unutan bir kuş gibi / Yalnızca ben bileceğim yaşadığımı / Bir Tanrı gibi!"

Osman Serhat Erkekli

MELİH CEVDET ANDAY--OLSUN DA GÖR

O gün gelsin neşemiz tazelensin de gör
Dünyayı hele sen bir barış olsun da gör
Seyreyle gülü bülbülü
Çifter çifter aylar gökyüzünde
Her gece ayın on dördü

Kuşlar geçecek damların üstünden
Kuşlar konacak dallara
Kanat seslerini duyup uyanırlarsa
Gene kuşlarla uyusun çocuklar
Olanı biteni anlatma.

Hiç görmediğim şey bu
Kurdun gözü yılmış sürüden
Elmanın yarısı soğuk yarısı sıcak
Ağulu bitkilere dolanmış salkım
Güneşten yağmur boşanacak

Yetsin demir çağının beyliği
Yeni bir gün başlıyor demek
Yeryüzünde korkusuz yaşamak
İki milyar kişiye bir dünya
İki milyar kişiye iki milyar ekmek

Yazık olur bu düş yarı kalırsa
Barış günü insan hakkı yenirse
Köroğlu' nun sözü dinlenmelidir
Sivas ilinin Banaz köyünden
Pir Sultan Abdal dirilmelidir

Ah günüm yetse görmeye seni
Seni övmeye gücüm yetse
Barış çağı altın çağ
Son ozanı ben olayım bu özlemin
Bu özlem bitse

O gün gelsin neşemiz tazelensin de gör
Dünyayı hele sen bir barış olsun da gör
Seyreyle deli ozanı
Baştan başa sevda, baştan başa tutku
Dili baldan tatlı

Melih Cevdet ANDAY



KENDİ SESİNDEN... 

Cahit Sıtkı Tarancı // Gün Eksilmesin Penceremden

Bugün şiire karışanlardan birisi de CAHİT SITKI TARANCI... Ekim'de (1910) doğup 1956 Ekim'inde tekrar doğuyordu sözcüklerle...

Cumhuriyet Dönemi Türk şairlerinin en önemlilerinden...

Yaşam sevgisi, aşk, doğa, ölüm ve yalnızlık konularına eğiliyordu Tarancı ve "Yaş otuz beş, yolun yarısı eder." diyordu ama kırk altı yaşında şiir oluyordu...


GÜN EKSİLMESİN PENCEREMDEN
Ne doğan güne hükmüm geçer,
Ne halden anlayan bulunur;
Ah aklımdan ölümüm geçer;
Sonra bu kuş, bu bahçe, bu nur.

Ve gönül Tanrısına der ki:
- Pervam yok verdiğin elemden;
Her mihnet kabulüm, yeter ki
Gün eksilmesin penceremden!

Cahit Sıtkı TARANCI

Nilgün Marmara (1958-1987) // Canım Sıkıntı Sınırı

Nilgün Marmara, bir şairden öte melektir kanımca...

13 Ekim 1987'de kapa-t-mıştı gözlerini.

Ya da 13 Ekim 1987 tarihinde yeryüzünü terk etmeye karar vererek yaşamını sonlandırdı.

"Canım Sıkıntı Sınırı" isimli şiirsel metninin Eser Gökay yorumu şu şekilde...

--------------

(...)

Bir eskiciden satın alınmış bu teraziyi birgün başka bir eskiciye vereceğim, o gün, tozanlarım her bir yana dağılıp toprağın suyun ölümsüzlüğüne eklemlenecekler ve ben özgürleşeceğim.

----------------

Attilâ İlhan // Elimden Gelen Bu

Attilâ İlhan, 11 Ekim 2005'te şiire karışıyordu... 

“elimden gelen bu ben iki kişiyim
çoğalmak neyse ne azalmak zor
(...)
elimden gelen bu ben iki kişiyim
ikisi birbirinden çıkmaya uğraşıyor
bilmem ki hangisinden nasıl vazgeçeyim
birisi yeni baştan serüvene başlamış
öbürü silahında son mermiyi yakıyor
çoğalmak neyse ne azalmak zor”

Yasak Sevişmek, “elimden gelen bu”, s.56

Yasak Sevişmek, Bilgi Yayınevi, Ankara 1996

(1925-2005)

Nilgün Marmara // Kan Atlası

Ey, yüzleri
               bir babakuş gölgesine
                                   çakılmış olanlar,
Üzgün adım, ileri marş!

Nilgün Marmara // Kan Atlası (Şiirden tadımlık)
Aralık, 1986

ATTİLA İLHAN // YAĞMUR KAÇAĞI

elimden tut yoksa düşeceğim

yoksa bir bir yıldızlar düşecek

eğer şairsem beni tanırsan 

yağmurdan korktuğumu bilirsen 

gözlerim aklına gelirse 

elimden tut yoksa düşeceğim 

yağmur beni götürecek yoksa beni 

 geceleri bir çarpıntı duyarsan

 telâş telâş yağmurdan kaçıyorum 

sarayburnu'ndan geçiyorum 

akşamsa eylül'se ıslanmışsam 

beni görsen belki anlayamazsın 

içlenir gizli gizli ağlarsın 

eğer ben yalnızsam yanılmışsam

elimden tut yoksa düşeceğim 

yağmur beni götürecek yoksa beni

Nazım Hikmet // Kendi Sesinden...

3 Haziran 1963'te memleketinden uzakta, sürgünde, Moskova'da, vefat eden Nazım Hikmet'e sonsuz sevgilerimle...

O bir şiir'dir...

Kendi sesinden şiirleri (Bedri Rahmi Eyüboğlu'nun kaydıyla, Nazım Hikmet'in Paris'te 25 Nisan 1961 yılında okuduğu, kendi sesinden, tam 58 şiiri...)

--------------------------------

İSVİÇRE DAĞLARI

bu dağlar ne dağları

bizim dağlara benziyor,

bıçak gibi boğazları, parça parça karları,

bu dağlar ne dağları

bizim dağlara benziyor

adamı da... eli ayağı, gözü kaşı var

ama bisikletli.

bizimkiler bisikletsiz,

bitli.

Sana Bakmak // Abdülkadir Budak (2004)

SANA BAKMAK

Göğe bakmak gibi bir şeydi anlaşılan
Açık mavi bir göğe, gündüz yıldızları olan

Sana bakmak gölde kayık olmaktı
Kış günü köy evinde soba olmaktı bir de
Yaz günü bir ağacın gölgesinde uyumak
Elma soymak gibiydi, kavun kokusu
İçimdeki hastaneden taburcu olmak
Sana bakmak bana hep iyi geldi
Sanki saç örgüsüydün salkım söğütte
Sana bakmak güzel olan her şeydi

Sokak kedisine şefkat, baltalara merhamet
Sana bakmak ağaçlardan yana olmak demekti
Bahçe mahkemesinde nergisin tanıklığı
Yoksul öğrencilere defterlerdi, kalemdi

Heyecanını yitirmiş istasyondum belki de
Gelen hiçbir tren beklediğim değildi
Yalnızlığa sarılmaktan kurtuldum
Çünkü yüzüne baktım çünkü yüzün ay
Işıtıverdi birden içimdeki geceyi

Sana bakmak yastan çıkıp dörtnala
Lunapark şenliğine geçmekti bir bakıma

Teneffüs zili kadar sevimli derslerdi yüzün
Çiçekten karneyle eve dönmekti
Bitmiş gibi konuştum, şaşkınlıktandır
Sana bakmak iyi değil, pekiyi

Metin Eloğlu // Ömür Törpüsü

Yaşamak istiyorum
Yaşamak istiyorsun
Yaşamak istiyor

Böyle şiir olmaz, diyeceksin; biliyorum.
Ama böyle dünya olur mu?
Böyle barış olur mu?
Böyle hürriyet olur mu?
Böyle kardeşlik olur mu?
Biliyorum ki, katlanıver, diyeceksin;
Ama böyle yaşamak olur mu!

Bir Cezaevinde, Tecritteki Adamın Mektupları // Nâzım Hikmet

I

Senin adını
kol saatımın kayışına tırnağımla kazıdım.
Malum ya, bulunduğum yerde
ne sapı sedefli bir çakı var,
(bizlere âlâtı-katıa verilmez),
ne de başı bulutlarda bir çınar.
Belki avluda bir ağaç bulunur ama
gökyüzünü başımın üstünde görmek
bana yasak...
Burası benden başka kaç insanın evidir?
Bilmiyorum.
Ben bir başıma onlardan uzağım,
hep birlikte onlar benden uzak.
Bana kendimden başkasıyla konuşmak
yasak.
Ben de kendi kendimle konuşuyorum.
Fakat çok can sıkıcı bulduğumdan sohbetimi
şarkı söylüyorum karıcığım.
Hem, ne dersin,
o berbat, ayarsız sesim
öyle bir dokunuyor ki içime
yüreğim parçalanıyor.
Ve tıpkı o eski
acıklı hikâyelerdeki
yalnayak, karlı yollara düşmüş, yetim bir çocuk gibi bu yürek,
mavi gözleri ıslak
kırmızı, küçücük burnunu çekerek
senin bağrına sokulmak istiyor.
Yüzümü kızartmıyor benim
onun bu an
böyle zayıf
böyle hodbin
böyle sadece insan
oluşu.
Belki bu hâlin
fizyolojik, psikolojik filân izahı vardır.
Belki de sebep buna
bana aylardır
kendi sesimden başka insan sesi duyurmayan
bu demirli pencere
bu toprak testi
bu dört duvardır...

Saat beş, karıcığım.
Dışarda susuzluğu
acayip fısıltısı
toprak damı
ve sonsuzluğun ortasında kımıldanmadan duran
bir sakat ve sıska atıyla,
yani, kederden çıldırtmak için içerdeki adamı
dışarda bütün ustalığı, bütün takım taklavatıyla
ağaçsız boşluğa kıpkızıl inmekte bir bozkır akşamı.

Bugün de apansız gece olacaktır.
Bir ışık dolaşacak yanında sakat, sıska atın.
Ve şimdi karşımda haşin bir erkek ölüsü gibi yatan
bu ümitsiz tabiatın
ağaçsız boşluğuna bir anda yıldızlar dolacaktır.
Yine o malum sonuna erdik demektir işin,
yani bugün de mükellef bir daüssıla için
yine her şey yerli yerinde işte, her şey tamam.
Ben,
ben içerdeki adam
yine mutad hünerimi göstereceğim
ve çocukluk günlerimin ince sazıyla
suzinâk makamından bir şarkı ağzıyla
yine billâhi kahredecek dil-i nâşâdımı
seni böyle uzak,
seni dumanlı, eğri bir aynadan seyreder gibi
kafamın içinde duymak...

II

Dışarda bahar geldi karıcığım, bahar.
Dışarda, bozkırın üstünde birdenbire
taze toprak kokusu, kuş sesleri ve saire...
Dışarda bahar geldi karıcığım, bahar,
dışarda bozkırın üstünde pırıltılar...
Ve içerde artık böcekleriyle canlanan kerevet,
suyu donmayan testi
ve sabahları çimentonun üstünde güneş...
Güneş,
artık o her gün öğle vaktine kadar,
bana yakın, benden uzak,
sönerek, ışıldayarak
yürür...
Ve gün ikindiye döner, gölgeler düşer duvarlara,
başlar tutuşmaya demirli pencerenin camı :
dışarda akşam olur,
bulutsuz bir bahar akşamı...
İşte içerde baharın en kötü saatı budur asıl.
Velhasıl
o pul pul ışıltılı derisi, ateşten gözleriyle
bilhassa baharda ram eder kendine içerdeki adamı
hürriyet denen ifrit...
Bu bittecrübe sabit, karıcığım,
bittecrübe sabit...

III

Bugün pazar.
Bugün beni ilk defa güneşe çıkardılar.
Ve ben ömrümde ilk defa gökyüzünün bu kadar benden uzak
bu kadar mavi
bu kadar geniş olduğuna şaşarak
kımıldanmadan durdum.
Sonra saygıyla toprağa oturdum,
dayadım sırtımı duvara.
Bu anda ne düşmek dalgalara,
bu anda ne kavga, ne hürriyet, ne karım.
Toprak, güneş ve ben...
Bahtiyarım...

1938

Bertolt Brecht // İyi Adama Bir İki Soru

Sosyalist Şair ve Oyun Yazarı Bertolt Brecht, oportunist küçük burjuvalara ithaf etmiş bu şiiri...

Anladık iyisin,
Ama neye yarıyor iyiliğin?

Seni kimse satın alamaz,
Eve düşen yıldırım da
Satın alınmaz.
Anladık dediğin dedik,
Ama dediğin ne?
Doğrusun, söylersin düşündüğünü,
Ama düşündüğün ne?
Yüreklisin,
Kime karşı?
Akıllısın,
Yararı kime?
Gözetmezsin kendi çıkarını,
Peki gözettiğin kimin ki?
Dostluğuna diyecek yok ya,
Dostların kimler?

Şimdi bizi iyi dinle:
Düşmanımızsın sen bizim
Dikeceğiz seni bir duvarın dibine
Ama madem bir sürü iyi yönün var
Dikeceğiz seni iyi bir duvarın dibine
İyi tüfeklerden çıkan
İyi kurşunlarla vuracağız seni.
Sonra da gömeceğiz
İyi bir kürekle
İyi bir toprağa.

Melih Cevdet Anday // Çürük

(...)
Yazdıkları, okudukları kokuyor
Çürüdükçe kokuyor
Kitaplar, dergiler, afişler, mektuplar kokuyor
Dostluklar, aşklar, arkadaşlıklar kokuyor
(...)

Nâzım Hikmet // İnsanların Türküleri Kendilerinden Güzel

İnsanların türküleri kendilerinden güzel,
kendilerinden umutlu,
kendilerinden kederli,
daha uzun ömürlü kendilerinden.

(...)

20 Eylül 1960

Ahmed Arif // Anadolu

   (...)

   Kardeşliğin, çalışmanın,
   Beraberliğin,
   Atom güllerinin katmer açtığı,
   Şairlerin, bilginlerin dünyalarında,          
   Kalmışım bir başıma,
   Bir başıma ve uzak.
   Biliyor musun?
   (...)

Furuğ Ferruhzad // Yeniden Doğuş

-İbrahim Golestan’a-


tüm varlığım benim, karanlık bir ayettir

seni, kendinde tekrarlayarak

çiçeklenmenin ve yeşermenin sonsuz seherine götürecek.

ben bu ayette seni ah çektim, ah

ben bu ayette seni

ağaca ve suya ve ateşe aşıladım!

yaşam belki

uzun bir caddedir, her gün filesiyle bir kadının geçtiği,

yaşam belki

bir urgandır, bir adamın daldan kendini astığı,

yaşam belki okuldan dönen bir çocuktur,

yaşam belki, iki sevişme arası rehavetinde yakılan bir sigaradır,

ya da birinin şaşkınca yoldan geçişi,

şapkasını kaldırarak,

başka bir yoldan geçene anlamsız gülümsemeyle ‘günaydın’ diyen.

yaşam belki de o tıkalı andır, benim bakışımın senin buğulu gözlerinde kendini paramparça yıktığı ve bir duyumsama var bunda benim ay ve karanlığın algısıyla birleştireceğim. yalnızlık boyutlarındaki bir odada, aşk boyutlarındaki yüreğim, kendi mutluluğunun sade bahanelerini seyreder, saksıda çiçeklerin güzelim yok oluşunu ve senin bahçemize diktiğin fidanı ve bir pencere boyutlarında öten kanarya ötüşlerini. ah.. budur benim payıma düşen, budur benim payıma düşen, benim payıma düşen, bir perde asılmasının benden aldığı gökyüzüdür, benim payıma düşen, terk edilmiş merdivenlerden inmektir ve ulaşmaktır bir şeylere çürüyüşte ve gurbette, benim payıma düşen anılar bahçesinde hüzünlü gezintidir. ve ‘ellerini seviyorum’ diyen sesin hüznünde ölmektir.. ellerimi bahçeye dikiyorum, yeşereceğim, biliyorum, biliyorum, biliyorum ve kırlangıçlar mürekkepli parmaklarımın çukurunda yumurtlayacaklardır.. küpeler takacağım kulaklarıma ikiz iki kızıl kirazdan ve tırnaklarımı papatya çiçekyaprağıyla süsleyeceğim. bir sokak var orada, aynı karışık saçları, ince boyunları ve sıska bacaklarıyla küçük bir kızın masum gülüşlerini düşünüyorlar bir gece rüzgarın alıp götürdüğü. bir sokak var benim yüreğimin çocukluk mahallesinden çaldığı, zaman çizgisinde bir oylumun yolculuğu ve bir oylumla gebe bırakmak zamanın kuru çizgisini bilinçli bir imgenin oylumu aynanın konukluğundan dönen. ve böylecedir, birisi ölür ve birisi yaşar. hiçbir avcı, çukura dökülen hor bir arkta inci avlamayacaktır. ben hüzünlü küçük bir periyi biliyorum okyanusta yaşayan ve yüreğini tahta bir kavalda usul usul çalan küçük hüzünlü bir peri geceleri bir öpücükle ölen ve sabahları bir öpücükle yeniden doğacak olan.. Furuğ Ferruhzad (1935 – 1968)  Çeviri: Haşim Hüsrevşahi

 

Ziya Osman Saba // Bütün Saadetler Mümkündür

Bütün saadetler mümkündür...
Şu kapının açılması,
İçeri girivermen,
Bahar, kuşlar, gündüz.

(...)

Ziya Osman Saba // Bütün Saadetler Mümkündür (Şiirden Tadımlık)

Nazım Hikmet // Benim Oğlan Fotoğraflarda Büyüyor

(...)
İnsanlar,
iyi insanlar, seslenin dünyanın dört köşesinden
dur deyin,
            cellât geçirmesin ipi.

Nazım Hikmet // Benim Oğlan Fotoğraflarda Büyüyor

Oktay Rifat // Karıma

(...)

Saadet bir çimendir bastığın yerde biter

(...)

Oktay Rifat // Karıma (Şiirden bir dize)